دکتر علی طلوعی رئیس مرکز تحقیقات: نظرسنجی‌های انتخاباتی مرکز تحقیقات «برند ملی» است

دکتر علی طلوعی رئیس مرکز تحقیقات: نظرسنجی‌های انتخاباتی مرکز تحقیقات «برند ملی» است

در نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران «انتخابات» از جهات گوناگون حائز اهميت ويژه‌ است. از يک سو مهم‌ترين نماد مردم سالاري ديني به عنوان بديل دموکراسي غربي، و زمينه‌ساز تبلور ارادة ملي و گزينش اصلح است. کلام حکيمانه امام خميني (ره) که «ميزان رأي ملت است» ناظر به اين اصل بوده و ساختار و فرايند انتخابات را تعيين مي‌کند. از سوي ديگر انتخابات زمينه حضور سليقه‌هاي گوناگون و «دست به دست شدن» قدرت در چارچوب مردم‌سالاري ديني است. در اين فرايند رأي مردم به تعبير مقام معظم رهبري (مدظله‌العالي) «حق‌الناس» تلقي می شود و شاخص مهمي براي اعتماد به نظام و مقبوليت آن نزد افکار عمومي است. از اين رو همواره ميزان مشارکت مردم، اهميتي حياتي داشته است که تلاش گسترده دشمنان نظام و هجمه سنگين رسانه‌اي آنان براي تأثيرگذاري بر افکار عمومي و منصرف کردن مردم از شرکت در انتخابات نشانه‌اي آشکار بر آن است.
صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران، بنا به رسالت بنيادي خود و گسترة پوشش و نفوذ وسيع، همواره نقشي مؤثر در انتخابات ايفا کرده است؛ هدايت افکار عمومي و مقابله با جنگ نرم دشمنان دو حوزة مهم از عملکرد رسانه ملي در انتخابات بوده که در دوره‌هاي مختلف تحسين همگان و تقدير مقام معظم رهبري را به همراه داشته است. اين امر نتيجه راهبردهاي مبتني بر مطالعات اجتماعي، فرهنگي و مخاطب‌پژوهي است ؛زيرا در جهان امروز، مديريت و مهندسي افکار عمومي مستلزم آگاهي دقيق از ديدگاه‌ها، نگرش‌ها‌، نيازها، انتظارات، سلايق و علاقه‌هاي مردم و به کارگيري ساز وکارهاي اثربخش براي شکل‌دهي نگرش‌ها و رفتارهاي مطلوب است. از همين رو، رسانه ملي براي دستيابي به اين هدف و سياستگذاري و برنامه‌ريزي اثربخش، نظرسنجي، افکارسنجي و سنجش نيازها و علايق مخاطبان خود را به عنوان يک اصل مهم مدنظر قرار داده است.
نظرسنجي روشي معتبر براي بررسي وضعيت افکار عمومي بوده و امکان شناخت نظر افراد را در مورد موضوعي شخصي در زمان و مکان معين فراهم مي‌کند. در زمينه انتخابات نيز احزاب و گروه‌هاي سياسي در سراسر جهان براي ارزيابي محبوبيت خود و پيش‌بيني رفتارهاي مردم، به طور گسترده از نظرسنجي استفاده مي‌کنند. نظرسنجي‌هاي انتخاباتي به مثابه اجراي يک رأي‌گيري غيررسمي از شهروندان است که اگر با اعتبار، دقت و صحت نتايج همراه باشد، سياستگذاران و تصميم‌سازان را در تنظيم برنامه‌ها،‌ اقدامات، شعارهاي تبليغاتي، جلب مشارکت عمومي و... ، ياري مي‌دهد. بر مبناي نتايج نظرسنجي‌ها مي‌توان جهت‌گيري و روند تغيير نگرش‌هاي مردم را پيش‌بيني کرد. اين نتايج در سازمان‌دهي عملکرد راهبران، گروه‌هاي مرجع و رسانه‌هاي جمعي براي هدايت افکار عمومي به سوي جهت‌گيري‌هاي صحيح اهميت بيشتري دارد.
در صدا‌ و‌ سیما نیز نظرسنجی‌های انتخاباتی از دو جهت حائز اهمیت ویژه است؛ اول آنکه آگاهی از نظرها، دیدگاه‌ها، نگرش‌ها، اولویت‌ها و نیازهای مردم در زمان انتخابات زمینه را برای تدوین راهبردها و سیاست‌های انتخاباتی رسانه ملی فراهم می‌کند و دوم اینکه سنجش میزان تمایل مردم به مشارکت در انتخابات و برآورد میزان آرای نامزدها، به مسئولان قدرت پیش‌بینی می‌دهد و به بازنگری و اصلاح جهت‌گیری‌های حاکمیتی و رسانه‌ای کمک می‌کند.
مرکز تحقیقات صداوسیما با بیش از ۵۰ سال سابقه، جایگاه منحصر به فردی در حوزة افکار سنجی و پیمایش‌های اجتماعی در کشور دارد. تجارب متراکم این مرکز به مثابه سرمایه علمی ارزشمند در حوزه‌های مختلف تبلور یافته و «افکار سنجی صدا و سیما» را به یک برند ملی تبدیل کرده است. یکی از مهم‌ترین جلوه‌های اعتبار و افتخار رسانه ملی در این حوزه، نظرسنجی‌های انتخاباتی است که پیشینه‌ای حدود سه دهه دارد و همواره مورد وثوق مسئولان و مدیران ارشد نظام و مراکز علمی- پژوهشی کشور و از نظر روایی یافته‌ها و انطباق با نتایج اعلامی از سوی مراکز رسمی کم‌نظیر بوده است.
دستاوردهای مرکز تحقیقات در زمینه‌های مختلف بویژه توفیقات مستمر در حوزة نظرسنجی‌های انتخاباتی مرهون نیروی انسانی متعهد و متخصص و اهتمام مرکز به نوآوری و بومی‌سازی روش‌های تحقیق و تکنیک‌های گردآوری اطلاعات است. پرسشگران مرکز تحقیقات دارای دانش و تجربه کافی در زمینه اصول و فنون پرسشگری و گردآوری داده هستند و از مهارت‌های ارتباطی متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی مناطق مختلف کشور برخوردارند. مرکز تحقیقات دارای گسترده‌ترین شبکه پرسشگری در کشور است و با بیش از 1000 پرسشگر آموزش‌دیده، ظرفیت نظرسنجی در اقصی‌نقاط کشور و حتی روستاها را نیز داراست.
بی‌گمان حفظ دستاوردها و اعتلای موفقیت‌ها، مستلزم تلاش بی‌‌وقفه برای روزآمدسازی تکنیک‌ها و فنون، آموزش و توانمندسازی مستمر نیروی انسانی و توجه به نیازها و انتظارات کارکنان است. هفتمین دوره گردهمایی پرسشگران و چهارمین گردهمایی فرهنگیاران در آستانه آغاز فعالیت‌های رسانه ملی برای یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی فرصت مغتنمی برای قدردانی از زحمات بی‌شائبه پرسشگران و هم‌افزایی تجارب و ارائه آموزش‌های ضروری است. ضمن آنکه حضور پرسشگران در کنار مسئولان ارشد سازمان و مدیران حوزة پژوهش و برنامه‌ریزی می‌تواند زمینة همدلی و همکاری را افزایش دهد. بدان امید که در انتخابات پیش رو نیز عملکرد درخشان رسانه ملی، تحسین‌برانگیز باشد و برگ زرین دیگری بر افتخارات سازمان افزوده شود.

1398/9/2